Son dönemde yapay zeka sohbet robotu ChatGPT’nin gençler arasındaki kullanımının hızla arttığı gözlemleniyor. Özellikle eğitim ve okul ile ilgili konularda bu artış dikkat çekici boyutlara ulaşmış durumda. Bu durum, hem gençlerin bilgiye erişim ve öğrenme biçimlerinde önemli değişikliklere işaret ediyor hem de beraberinde çeşitli endişe ve fırsatları getiriyor.
Pew Research Center gibi kuruluşların yaptığı araştırmalar, gençlerin ChatGPT’yi okul ödevleri için kullanma oranının bir yıl içinde iki katına çıktığını gösteriyor. Artık gençlerin önemli bir kısmı araştırma yapmak, karmaşık konuları anlamak, fikir fırtınası yapmak, metinleri özetlemek ve hatta yazma/düzenleme süreçlerinde bu aracı aktif olarak kullanıyor.
Bu artışın temel sebepleri nelerdir?
- Eğitimde Yardımcı Bir Araç Olarak Algılanması: Gençler, ChatGPT’yi ödevlerine yardımcı olan, anlamadıkları konuları daha basit bir dille açıklayan veya başlangıç noktası sunan bir asistan olarak görüyor. Özellikle araştırma ve bilgiyi sentezleme konularında ChatGPT’nin sunduğu hız ve kolaylık gençler için cazip hale geliyor.
- Bilgiye Hızlı ve Kolay Erişim: Geleneksel arama motorlarına kıyasla ChatGPT, sorulara doğrudan ve derli toplu yanıtlar sunabiliyor. Bu da gençlerin ihtiyaç duydukları bilgiye çok daha hızlı ulaşmalarını sağlıyor.
- Teknolojinin Yaygınlaşması ve Merak: Yapay zeka araçlarının genel olarak hayatın içine daha fazla entegre olması ve bu konudaki farkındalığın artması, gençlerin de doğal olarak bu yeni araçları denemeye ve kullanmaya yönelmesine neden oluyor.
- Yazma ve Düzenleme Süreçlerine Katkısı: Özellikle kompozisyon veya rapor yazma gibi görevlerde takıldıkları noktalarda ChatGPT’den destek almak, gençlerin “yazma blokajını” aşmalarına yardımcı olabiliyor.
Bu Durum Ne Anlama Geliyor?
Gençler arasında ChatGPT kullanımının artması, beraberinde hem potansiyel faydaları hem de riskleri getiriyor:
Potansiyel Faydaları:
- Kişiselleştirilmiş Öğrenme: ChatGPT, öğrencilerin bireysel öğrenme hızlarına ve stillerine uygun olarak bilgi sunabilir ve pratik yapma imkanları sağlayabilir.
- Yaratıcılığı Teşvik Etme: Fikir verme ve başlangıç taslakları oluşturma konusunda yardımcı olarak gençlerin yaratıcı süreçlerini destekleyebilir.
- Bilgiye Erişimin Demokratikleşmesi: Daha önce erişimi zor veya maliyetli olabilen bilgilere ulaşımı kolaylaştırabilir.
Potansiyel Riskleri:
- Aşırı Bağımlılık: Öğrencilerin kendi eleştirel düşünme, problem çözme ve yazma becerilerini geliştirmek yerine yapay zekaya aşırı bağımlı hale gelme riski bulunmaktadır.
- Eleştirel Düşünme Becerilerinin Zayıflaması: Sunulan bilgiyi sorgulamadan kabul etme eğilimi, gençlerin bilgiyi analiz etme ve değerlendirme becerilerini olumsuz etkileyebilir.
- Intihal ve Akademik Dürüstlük: Ödevlerin doğrudan ChatGPT’ye yazdırılması intihal sorunlarını beraberinde getirebilir ve akademik dürüstlüğü zedeleyebilir.
- Yanlış Bilgi ve Önyargıların Yayılması: ChatGPT’nin eğitildiği verilerdeki potansiyel önyargılar veya yanlış bilgiler gençler tarafından doğru kabul edilerek yayılabilir.
Gençler arasında ChatGPT kullanımının artması kaçınılmaz bir gerçekliktir. Bu durum, eğitimciler, ebeveynler ve politika yapıcılar için önemli soruları gündeme getirmektedir.
Önemli olan, bu güçlü aracın potansiyel faydalarından yararlanırken, risklerini en aza indirecek stratejiler geliştirmek ve gençlere yapay zeka okuryazarlığı becerilerini kazandırmaktır. ChatGPT’nin sadece bir “hile” aracı olarak görülmeyip, doğru ve etik kullanıldığında bir öğrenme ve üretme potansiyeli taşıdığının farkında olmak gerekmektedir.